تبیین ابزارهای سیاستی پیشران توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران

در سال‌های اخیر، توسعة کشاورزی ارگانیک با وجود پتانسیل‌های بسیار برای رشد این بخش در ایران بسیار کند بود. تحقیق حاضر با هدف شناسایی ابزارهای پیشران توسعة بخش ارگانیک در کشاورزی ایران با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام گرفت. مرور ادبیات تحقیق نشان می‌دهد ابزارهای متعددی در حوزة سیاستگذاری، حمایت مالی و ترویج و اطلاع‌رسانی در توسعة بخش ارگانیک در کشورهای مختلف تأثیرگذارند. به‌این‌منظور، پرسشنامه‌ای بر مبنای مرور ادبیات تحقیق در زمینة سیاست‌های مؤثر بر توسعة کشاورزی ارگانیک تدوین شد و پس از بررسی پایایی و روایی، توسط 122 نفر از کارشناسان سازمان‌های کشاورزی در شش استان منتخب تکمیل شد. پس از ورود داده‌ها به محیط نرم‌افزار SPSS نسخة 19 و انجام‌دادن تحلیل عاملی، از مجموع 45 متغیر تأثیرگذار، نُه عامل از عوامل پیشران توسعة کشاورزی ارگانیک در ایران شناسایی شد که این عوامل 15/83 درصد واریانس کل را تبیین کردند. نتایج این تحلیل بیانگر آن است که ایجاد ساختارها و زیرساخت‌ها، تأمین حمایت‌های مالی مورد نیاز، سیاستگذاری و هدف‌سازی و آموزش و مشاوره به تولیدکنندگان، شناسایی و تحلیل اطلاعات مورد نیاز، تبلیغات و اطلاع‌رسانی عمومی، هماهنگی نهادی، تدوین و تبیین دستورالعمل‌ها، ارائة امتیازات به سرمایه‌گذاری، بیش از 80 درصد از واریانس کل عوامل را تبیین می‌کنند. براین‌اساس، پیشنهاد می‌شود سیاستگذاران توسعة کشاورزی از یک‌سو با ایجاد ساختارهای مناسب نهادی و حمایت‌های مالی در این زمینه به ترویج این محصولات بپردازند و از سوی دیگر شرایط مناسب را برای سرمایه‌گذاری و بازاریابی در این زمینه فراهم کنند.